امروز مسئله بنزین به یکی از موضوعات مهم کشور تبدیل شده است. به نحوی که این موضوع در صحبت‌های نامزدهای ریاست‌جمهوری نیز جایگاه ویژه‌ای داشت و در مورد آن موضع‌گیری شد.
آقای پزشکیان به عنوان رئیس جمهور منتخب اعلام کرده است که افزایش قیمت بنزین در دستور کار نیست. اما بنزین به صورت سهمیه‌ای به هر ایرانی اختصاص خواهد یافت. کسانی که بیشتر از میزان بنزین یارانه‌ای مصرف دارند، باید آن را از بازار آزاد تهیه کنند. افرادی که اضافه بنزین دارند، می‌توانند آن را به فروش برسانند.
به زعم بسیاری از کارشناسان، روش تخصیص سهمیه بنزین به نفر به لحاظ عدالت اجتماعی و کنترل مصرف برایمان نفع دارد. در این روش، تمامی افراد جامعه به صورت مساوی از بنزین یارانه‌ای سهم می‌برند و حتی بستری برای کمک به اقشار ضعیف به وجود می‌آید.
لزوم پیش‌بینی بازاری که افراد در آن به خرید و فروش بپردازند
محمدعلی قدیری، کارشناس انرژی در خصوص صحبت‌های آقای پزشکیان مبنی بر اینکه در دولت چهاردهم افزایش قیمت بنزین را نخواهیم داشت، اما سهمیه‌ای برای هر فرد در نظر گرفته خواهد شد، تصریح کرد: طرح اختصاص سهمیه بنزین به نفر که با هدف کنترل مصرف و توزیع عادلانه یارانه‌ها صورت می‌گیرد، اقدام مناسبی است. این روش کمک می‌کند وضعیت مصرف بهتر شود و این روند در کلیت امر به نفع کشور است.
وی ادامه داد: در این طرح باید دقت کنیم که بنزین به خانوار اختصاص می‌یابد یا به هر فرد سهمیه‌ای تعلق می-گیرد. به نظر می‌رسد، اختصاص سهمیه به هر فرد گزینه مناسب‌تری است و به عدالت نزدیک‌تر است. باید این پیش‌بینی هم انجام شود که با تغییر جمعیت، سهمیه چه تغییری خواهد کرد و جزئیاتش چه طور خواهد بود.
این کارشناس انرژی توضیح داد: به طور کلی، اختصاص سهمیه بنزین به نفر طرح مناسب و معقولی به نظر می-رسد. اما جزئیات طرح باید به صورت کاملاً کارشناسی و تخصصی مشخص شود تا در عمل با مشکل مواجه نشویم. باید مشخص شود که تعداد کل جمعیت ضرب در مقدار پایه سهمیه‌ای که داده می‌شود، چه عددی به دست می‌آید و چقدر باید بنزین برای این امر اختصاص پیدا کند.
قدیری گفت: ملاحظه دومی که باید در نظر گرفته شود، پیش‌بینی بازاری است که افراد بتوانند در آن به خرید و فروش بپردازند. نرخ دومی در جایگاه‌ها باید در نظر گرفته شود که قطعاً فاصله قابل توجهی با قیمت یارانه‌ای بنزین دارد. زیرساخت‌های بانکی هم باید برای این طرح دیده شود. به طور مثال، لازم است سهمیه بنزین هر خانوار برای سرپرست خانواده پیش‌بینی شود.
طرح سهمیه بنزین به نفر بهتر است به صورت اعتباری جلو برود
وی ادامه داد: طرح اختصاص سهمیه بنزین به نفر پیچیدگی‌هایی دارد که باید برایش چاره‌اندیشی کنیم. بهتر است طرح به صورت اعتباری جلو برود. در این چارچوب، قیمت بنزین جایگاه به طور مثال عددی در حدود 15 هزار تومان باشد و اعتبار جبرانی برای خانواده‌ها با توجه به تعداد اعضای خانواده در جایگاه‌ها در نظر گرفته شود. به طور مثال، اگر قیمت بنزین یک فرد 400 هزار تومان می‌شود، 300 هزار تومان از اعتبار خانوار کسر شود و 100 هزار تومان بپردازد.
این کارشناس انرژی توضیح داد: در طرح سهمیه بنزین به نفر باید دهک‌های مختلف را در نظر بگیریم و بر این اساس اختصاص سهمیه داشته باشیم. در این چارچوب، افرادی که در دهک‌های بالای جامعه قرار می‌گیرند، نباید از یارانه بنزین استفاده کنند.
قدیری گفت: روش اختصاص سهمیه بنزین به نفر می‌تواند جنبه کنترل مصرف را هم داشته باشد. قطعاً وقتی افراد بدانند که تا میزان مشخصی می‌توانند از بنزین با قیمت یارانه‌ای استفاده کنند و بعد از آن میزان را باید با قیمت آزاد خریداری کنند، در میزان مصرف خود تجدیدنظر می‌کنند. همچنین ممکن است افراد به سمت استفاده از وسایل نقلیه عمومی بروند. بنابراین باید دولت چهاردهم برای پایان دادن به مسئله ناترازی بنزین و همچنین بهینه سازی مصرف بنزین، به سراغ اجرای بنزین به نفر برود.
وی ادامه داد: در تخصیص سهمیه بنزین به نفر باید ببینیم که میزان اختصاص این سهمیه نسبت به تولید بنزین در کشور چقدر است. می‌توانیم به هر نفر 20 لیتر اختصاص دهیم. در این صورت، روزانه 70 الی 80 میلیون لیتر بنزین در روز باید به نرخ یارانه‌ای عرضه شود. این میزان سهمیه منطقی‌تر است.
نظر شما